Umunsi wa Data muri Amerika uri ku cyumweru cya gatatu cya Kamena. Yishimira umusanzu ba se na se bakorera ubuzima bwabana babo.

Inkomoko yacyo irashobora kuryama mu mutwe wUrwibutso yabereye itsinda rinini ry'abantu, benshi muribo ba se, biciwe mu mpanuka y'ubutabiro i Monga, muri Virginia y'Uburengerazuba mu 1907.

Umunsi wa se nikiruhuko rusange?

Umunsi wa se ntabwo ari ibiruhuko bya federasiyo. Amashyirahamwe, ubucuruzi nububiko birakinguye cyangwa bifunze, nkuko biri ku rundi ruhande rwo ku cyumweru. Sisitemu yo gutambuka rusange yiruka kuri gahunda zabo zisanzwe zo ku cyumweru. Restaurants irashobora kuba igihuru kuruta uko bisanzwe, nkuko abantu bamwe bajyana ba se kugirango bafate.

Mu buryo bwemewe n'amategeko, umunsi wa papa ni umunsi mukuru wa leta muri Arizona. Ariko, kubera ko buri gihe kugwa ku cyumweru, ibiro bya leta bya Leta n'abakozi bizihiza gahunda yabo yo ku cyumweru ku munsi.

Abantu bakora iki?

Umunsi wa se ni umwanya wo gushyira akamenyetso no kwishimira umusanzu so wenyine yahaye ubuzima bwawe. Abantu benshi bohereza cyangwa batanga amakarita cyangwa impano kuri ba se. Impano za papa zisanzwe zirimo ibintu bya siporo cyangwa imyenda, ibikoresho bya elegitoroniki, ibikoresho byo guteka hanze nibikoresho byo kubungabunga urugo.

Umunsi wa Data ni ibiruhuko bigezweho kugirango imiryango itandukanye ifite imigenzo itandukanye. Ibi birashobora gutandukana kuva kuri terefone yoroshye cyangwa ikarita yo gusuhuza amashyaka menshi yubaha ibishushanyo byose 'se' byose mumuryango wagutse runaka. Imibare y'ababyeyi irashobora gushiramo ba se, ntangira ba se, sekuruza, ba sekuruza, sogokuru n'abasogore n'abandi bene wabo b'abahungu. Mubihe nibyumweru mbere yumunsi wa se, amashuri menshi nishuri ryo ku cyumweru bifasha abanyeshuri babo gutegura ikarita yakozwe n'intoki cyangwa impano nto kuri ba se.

Amavu n'amavuko

Hariho ibintu bitandukanye, bishobora kuba byarahumekeye igitekerezo cyumunsi wa Data. Kimwe muri ibyo cyari intangiriro yimigenzo yumunsi wa nyina mumyaka icumi yambere yikinyejana cya 20. Undi yari umuyobozi w'Urwibutso yabaye mu 1908, benshi muri bo, benshi muribo, biciwe mu mpanuka y'ubutabiro i Monga, muri Virginia y'Uburengerazuba mu Kuboza 1907.

Umugore witwa Sonora Smart Dodd yari umuntu ukomeye mugushiraho umunsi wa Data. Se yareze abana batandatu wenyine nyuma y'urupfu rwa nyina. Ibi ntibyari bisanzwe, nkuko abapfakazi benshi bashyira abana babo kwita ku bandi cyangwa bongeye gushaka.

Sonora yahumetswe nakazi ka Anna Jarvis, wasunitse ibirori by'umunsi wa nyina. Sonora yumvise ko se akwiriye kumenyera ibyo yakoze. Umunsi wa mbere umunsi wa se wabaye muri Kamena yari mu 1910. Umunsi wa se wamenyekanye ku mugaragaro nk'ikiruhuko mu 1972 na Perezida Nixon.